×
Bir yapı üzerinde yeşil çatı sistemleri ile bitki yetiştirebilirsiniz. Sistemi detayları ile tanımlamak daha doğru olacaktır. Uygulanacak olan alan üzerine öncelikle su yalıtımı uygulanır, sonrasında ise kök tutucu folyo ile geotekstil keçe serilir. Daha sonra sırasıyla drenaj sistemi, polipropilen filtrasyon keçesi, bitki taşıyıcı tabaka (substrat) ve bitki uygulaması yapılmaktadır. Böylelikle sistem, atıl olarak duran düz veya eğimli çatıları canlı yani yaşayan bir çatıya dönüştürür. Yeşil çatı sadece çatı üzerine uygulanan bir sistem değildir. Aynı zamanda otopark, binaların iç kısımlarına veya teraslara, ayrıca yaşam alanınızda seçilen bir alan gibi farklı yaşam alanlarına yeşil çatı uygulanabilmektedir. Bu bağlamda doğada yetişen tüm bitki türleri uygun şartların sağlanması ile doğal olmayan herhangi bir ortamda dahi istenen bitkilerin yetişebileceği şekilde sistemler tasarlanabilmektedir. Bu özel alanları yeşil çatı nedir diye sorulduğunda şu şekilde tanımlayabiliriz
Yeşil çatı sistemi olarak bilinen sistem bir çok katmandan oluşmaktadır. Uygulama yapılacak alanda ilk olarak su yalıtımı sağlanmaktadır. Su yalıtımı sonrasında sırası ile kök tutucu folyo sisteme dahil edilir. Nem tutucu ve koruycu olarak bilinen keçe uygulaması ile kayıp su miktarı azaltılırken keçenin yastık vazifesi görmesi sayesinde kök tutucu folyo ve su yalıtımının da zarar görmesi engellenir. Daha sonra sırasıyla Drenaj sistemi için kullanılan yeşil çatı drenaj levhası ve filtre tabakası serilir. Sulama ya da yağmur ile gelen suyun bir kısmı yeşil çatı drenaj levhalarının kabarcıklarında depolanırken suyun fazla olan kısmı ise drenaj levhaları sayesinde sistemden uzaklaştırılır. Bu katmanlardan sonra bitki taşıyıcı tabaka diğer adıyla substrat ve bitki uygulaması yapılır. Yeşil çatı sistemi ile düşük bakım maliyetleri gerektiren ekonomik çatılar tasarlanabileceği gibi peyzaj alanları ve normal bir bahçeden farkı olmayan yaşam alanları da tasarlamak mümkündür. Bu noktada sistemler kendi içinde ayrışmaktadır. Yeşil çatı sistemleri arasındaki farklılıkları şu şekilde sıralayabiliriz; Ekstensif Çatılar (üstünde gezilemeyen çatılar) İntensif çatılar (üstünde gezilebilen çatılar)
Ekstensif yeşil çatı maliyet bazlı değerlendirildiğinde ekonomik, az bakım gerektiren ve az yük gerektiren ekolojik çatı sistemidir. Ekstensif yeşil çatı sistemlerinde bitki seçimi sınırlı kalmaktadır. Aşırı soğuğa ve sıcağa ayrıca susuzluğa dayanıklı bitki türleri tercih edilmektedir. Bitkilendirme işlemi genellikle tüm bahçeyi örtecek şekilde tasarlanmaktadır. Hemen hemen hiç kullanımı olmayan veya kullanımı sınırlı olan alanlarda tavsiye edilmektedir. Yeşil çatı yüksekliği 80-120 mm aralığında olmaktadır. Ekstensif Yeşil Çatı Sistemi suya doygun haliyle çatıya ortalama 150 kg/m2 yük getirir. Bitki köklerinin aşırı yağış ya da sulamada çürümemeleri içina drenaj ile tahliye edilmesi çok önemlidir.
İntensif yeşil çatı peyzaj alanlarına örnek gösterilebilir. Özetle normal bir bahçeden hiç bir farkı olmayan yeşil alanlar yaratmamızı olanak sağlar. Ekstensif yeşil çatı sistemine kıyasla, binaya daha ağır yük gelmektedir. Yeşil yaşam alanları yaratmak için ideal bir sistemdir. Bu yeşil çatı uygulaması sisteminde çok daha fazla bitki türü çeşitliliği sağlanabilir ve bunun sonucu olarak modern sulama sistemleri çok daha rahat kullanılabilir. İntensif çatı sistemleri, ekstensif yeşil çatı sistemlerine göre daha yüksek maliyetlidir. İntensif yeşil çatı sistem yüksekliği 400-1200 mm aralığında değişmektedir. Çatıya gelen toplam yük sistemin suya doygun haliyle ortalama 1200 kg/m2’ye kadar çıkabilmektedir. Bu sistem seçimi yapılırken bina yük taşıma kapasitesi mutlaka dikkate alınmalıdır.
Yeşil çatı uygulaması, binaların kullanılabilir alanlarını artırır ve sürdürülebilir bir sistem oluşturur. Çevre dostu bu uygulama ile ses kirliliğinin de önüne geçilir. Doğaya karşı duyarlı bireyler evlerinde yeşil çatı sistemlerini tercih eder. Uygulamanın sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesi için proje planlaması profesyoneller tarafından yapılmalıdır. Proje planlamasında bölgenin inşaat standartları ve yönetmelikleri göz önünde bulundurulur. Planlama ile projenin temel amacı ve hedefleri belirlenir. Kullanılacak olan bitki örtüsü, mevcut çatının durumuna ve coğrafi koşullara göre seçilir. Çatı incelemesi ile onarıma ihtiyaç duyan alanların bakımı gerçekleştirilir. Kusursuz bir görünüm oluşturmak için ekim öncesinde bina yüzeyinin temizlenmesi önemlidir. Bitki örtüsü için kullanılacak drenaj sistemine karşı su yalıtımı sağlanmalıdır. Her bitkinin ihtiyaç duyduğu ortam koşulları farklıdır. Sürdürülebilir bir yeşil çatı sistemi kurmak için iklim koşullarına uygun bitkilerin tercih edilmesi gerekir. Su yalıtımı gerçekleştirilen alana kök tutucu folyo ile geotekstil keçe serilir. Zemin mühendisliğinde kullanılan geotekstil keçe, zeminin mukavemetini artırmaya yardımcı olur. Yüzey çatlaklarını önlemek ve suyun drenajını sağlamak için jeotekstil malzemelere ihtiyaç duyulur. Zemin stabilizasyonunun ardından drenaj sistemi, polipropilen filtrasyon keçesi ve bitki taşıyıcı tabaka uygulamaları gerçekleştirilir. Malzeme seçimi, projeye özgü gereksinimler ve yerel mühendislik yönergeleri göz önünde bulundurularak yapılır. Drenaj sisteminin ve zemin stabilizasyonunun korunması açısından kaliteli malzeme seçimi büyük önem taşır. Profesyonellerden teknik destek alarak yaşam alanınızda doğal bir ortam oluşturabilirsiniz.
Yeşil çatı sistemleri ortam şartları, yapı türü ve yerel iklim koşulları göz önünde bulundurularak gerçekleştirilir. Sistemin uygulanacağı çatının yeterli taşıma kapasitesine sahip olması kritik önem taşır. Yapının diğer bölümlerinin hasar almaması için toprak ağırlığının da göz önünde bulundurulması gerekir. Bitkiler zamanla büyüdükçe toprak yoğunluğu artış gösterir. Eski yapılar çeşitli nedenlerle bu sistemler için gerekli özelliklere sahip olmayabilir. İnşaat standartlarına uygun olan konutlar, sanayi tesisleri, kamu binaları, istasyonlar, alışveriş merkezi gibi yapılar, yeşil çatı sisteminin kurulabileceği alanlardır. Toplu konut bölgelerinde mevcut olan yeşil alanlar yeterli gelmeyebilir. Çevre dostu bir yaşam alanı oluşturmak için apartman komplekslerinde yeşil çatı uygulamasına başvurabilirsiniz. Sanayi tesislerinde karbon emilimini sağlamak için bitki örtüsüne ihtiyaç duyulur. Sıcak hava izolasyonu sağlayan topraklı bölgeler, aşırı yağış durumunda su tahliyesini de kolaylaştırır. İşletmeler, markalarına çevre dostu bir imaj kazandırmak için yeşil çatı uygulamalarına başvurur. Kamu binaları her gün pek çok ziyaretçi ağırlayan yapılardır. Ziyaretçilerin konforunu artırmak ve çevresel sürdürülebilirlik sağlamak için yeşil çatı uygulamalarından faydalanmak mümkündür. Binalarda ısı izolasyonu sağlayan bu sistemler sayesinde enerji maliyetleri de azalmış olur. Kuraklığa dayanıklı bitkilerin tercih edilmesi su tasarrufuna büyük oranda katkı sağlar. Binaların uzun vadeli performansını ve verimliliğini iyileştirmek için etkili bir çözüm sunan yeşil çatı sistemleri alanında uzman olan kişilerle çalışarak yerel inşaat standartlarına uygun yapılar oluşturabilirsiniz.
Yeşil çatı sistemi fiyatları çeşitli faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Çatının kapasitesi, drenaj sistemi ve bitki örtüsü seçimi maliyeti doğrudan etkileyen faktörlerdir. Büyük çatılar için daha fazla malzeme ve işçiliğe ihtiyaç duyulur. Güncel pazar koşulları da malzemelerin maliyetini etkiler. İnşaat malzemeleri ve işçilik ücretleri bölgeden bölgeye farklılık gösterir. Daha ekonomik çözümler için yerel iklime uygun bir bitki örtüsü seçebilirsiniz. Bölge koşullarına uygun bitkilerin gübre ve su ihtiyacı daha azdır. Bu durumu göz önünde bulundurarak uygulamanın maliyetini mümkün olduğu ölçüde düşürebilirsiniz. Yeşil çatı uygulaması, drenaj ve su tahliyesi sistemlerini içerir. Sel taşkınlarını önlemek için iyi bir drenaj sistemine ihtiyaç duyulur. Sistemin kurulumunda kaliteli malzemeler kullanarak uzun vadeli maliyetleri de düşürebilirsiniz. Sağlıklı ve verimli bitkiler yetiştirmek için bakım işlemlerinin sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Kendi kendine yetebilen sistemler maddi açıdan size pek çok avantaj sağlar. Yoğun sulamaya ihtiyaç duymayan bitkileri tercih etmek bakım maliyetlerini azaltabilir. Doğal yağmur suyu alan bölgelerde karmaşık sulama sistemlerine ihtiyaç duyulmaz. Bu sebeple iklim ve ortam koşullarına uygun bitki seçimi maliyet açısından kritik önem taşır. Yapıların sıcaklık dengesini korumak ve enerji verimliliğini artırmak için kaliteli izolasyon malzemeleri tercih edilmelidir. Yeşil çatı sisteminde birinci sınıf malzemeler kullanarak uzun vadede birçok açıdan avantaj sağlayabilirsiniz.
